سومین هم اندیشی پیشرفت با موضوع فرصت ها و چالش های پیش روی شبکه ملی اطلاعات با حضور مسئولانی از شورای عالی فضای مجازی، مجلس و کارشناسان این حوزه در روز دوشنبه ۱۹ خرداد ماه برگزار شد.
در این جلسه که توسط شبکه کانونهای تفکر ایران(ایتان) تشکیل گردید، دکتر رسول جلیلی(عضو شورای عالی فضای مجازی)، حجت الاسلام پژمانفر(عضو کمیسیون فرهنگی مجلس)، دکتر ولوی( معاون وزیر دفاع)، دکتر فقیهی(رئیس دفتر فناوریهای نوین مرکز پژوهشهای مجلس)، دکتر علیرضا شاهمیرزایی( عضو شورای عالی فضای مجازی) و مهندس کشوری (رئیس گروه علمی تحلیلی طیف- کانون تفکر در حوزه مخابرات) به بیان دیدگاههای خود درمورد مشکلات پیش روی اجرای شبکه ملی اطلاعات و الزامات آن پرداختند.
در ابتدای جلسه مهندس کشوری با بیان تاریخچه ای از شبکه ملی اطلاعات گفت: در سال ۸۴ واژه شبکه ملی اینترنت توسط معاون وزیر ارتباطات بیان شد که بعدا در برنامه پنجم توسعه، نام شبکه ملی اطلاعات به خود گرفت.
وی سه جنبه مهم را برای شبکه ملی اطلاعات برشمرد و گفت: جنبه اول، مسئله چرایی و ضرورت شبکه ملی اطلاعات است که ابعاد مختلف اقتصادی، امنیتی و فرهنگی را در بر میگیرد. جنبه دوم، چیستی و تعریف مفاهیم این شبکه است. در چند سال اخیر دستگاههای مختلفی روی این مفاهیم بحث میکنند و هنوز در این مورد به نقطه مشترکی نرسیدیم. اینکه هنوز این مفهوم به درستی درک نشد یکی از مشکلات در طی این سالها است و هر کسی هر کاری در این حوزه انجام میدهد را مرتبط با شبکه ملی اطلاعات میداند. سومین جنبه، مشکلات اجرا شدن شبکه است.
حجت الاسلام پژمانفر در این رابطه گفت: ابهامات موجود در مورد شبکه ملی اطلاعات را عمدی میدانم. برخی درحالی که به دنبال افزایش پهنای باند هستند دوست ندارند این شبکه شکل بگیرد.
چرایی شکل گیری شبکه ابهامی ندارد و کسی منکرضرورت داشتن این ایجاد شبکه داخلی و مدیریت آن و آثار اجتماعی و فرهنگی و امنیتی آن نیست.
در مورد چیستی شبکه هم با همفکری میتوان به یک مفهوم واحدی دست یافت اما مشکل این است که امروز در کشور عزم و اراده جدی برای اجرای آن وجود ندارد. هنوز در کشور برخی روستاها از امکاناتی مانند جاده به خوبی بهره نمی‌برند، تصویب ۳۰۰۰ میلیارد تومان برای اتصال اینترنت پر سرعت در چند هزار روستاها جای سوال دارد.
پژمان فر خاطرنشان کرد: متاسفانه شورای عالی فضای مجازی و حتی مجلس شورای اسلامی از نقش کلیدی خود در شکل گیری شبکه ملی اطلاعات بخوبی استفاده نکرده اند.
دکتر شاهمیرزایی با بیان اینکه هنوز تعریف شبکه ملی اطلاعات توسط مسئولین درک نشده است، گفت: وقتی میانگین سنی مدیران حوزه فضای مجازی ما ۶۰ سال است درحالی که در دنیا این عدد بین ۳۰ تا ۴۰ است، این مشکل طبیعی است.
وی با اشاره به اینکه وقتی تعریف و طراحی شبکه ملی اطلاعات مشخص نباشد وزارت ارتباطات همواره نمره بیست میگیرد، افزود: بنده به عنوان یک عضو شورای عالی فضای مجازی هنوز یک سند علمی ندیدم که معماری و طراحی و شاخصهای ارزیابی شبکه را نشان دهد، دریافت نکردم.
در دولت قبل در سال ۹۱ گفتند شبکه افتتاح شده است و حتی خدمات شبکه اطلاعات قیمت گذاری شد اما وقتی معلوم نیست چه چیزی اففتاح میشود هرچه بگوییم درست است. مثلا گفتند ثبت نام یارانه را در بستر شبکه اطلاعات انجام دادیم. اگر اینطور است و شبکه ملی اطلاعات داریم، دنبال چه هستیم؟
وی با بیان اینکه باید بخشی از پهنای باند مورد نیاز کشور را در داخل تولید کنیم گفت: کشور کره جنوبی که از نظر پهنای باند در دنیا اول است، حدود ۷۰ درصد از ترافیک خود را در داخل تولید می‌کند اما در کشور ما ۸۰ درصد پهنای باند از خارج خریداری میشود.
دکتر شاهمیرزایی مشکلات زیرساختی برای اجرای این طرح را کمتر از ۵ درصد عنوان کرد و گفت: هرچند زیرساختهای موجود در آینده نیاز به ارتقا دارد اما باید از ظرفیتهای شبکه فیبر نوری، مسی و باند فرکانسی بیشتر استفاده کنیم. مشکل اصلی ما در معماری آن است.
عضو حقیقی شورای عالی فضای مجازی راهکار ایجاد این شبکه را ۹ مورد شامل ایجاد مراکز IXP، ایجاد مراکز CDN (توزیع محتوا)،احراز هویت به صورت ملی، رفع کمبود IP از طریق استفاده مجدد از IP ها، ارائه پهنای باند رایگان به دیتاسنترها یا خرید ترافیک از آنها، حمایت منطقی از اپراتورهای داخلی و تولیدکنندگان دانش‌بنیان، تسهیل ریال الکترونیکی به عنوان پول مجازی در فضای مجازی، شفاف‌سازی مقررات حقوقی شرکت‌ها که فعالان حوزه تنها به یک مرجع قضایی پاسخ‌گو باشند و ارائه خدمات اینترنت نوجوان، عنوان کرد.
در ادامه دکتر ولوی به بیان دیدگاههای خود پرداختند.
وی با اشاره به اینکه مشکل ما در چرایی مسئله است افزود: هنوز مفهوم این مسئله به درستی درک نشده است. در این زمینه وزارت ICT را الزاما مخاطب خود نبینیم. نهادهای دیگر مانند شورای عالی فضای مجازی هم هستند که در این حوزه وظایفی دارند.
در دنیا چند سناریو در مورد اینترنت داریم که از میان آنها ایجاد شبکه ملی اطلاعات طرفداران بیشتری دارد. کشورهایی مانند چین، کره جنوبی و آلمان و سایر کشورهای اروپایی در این مورد کارهایی بسیار خوبی انجام داده اند.
مهمترین مسئله در شکل گیری این شبکه، مسئله اعتماد است. مسئول این اتفاق قطعا مخابرات نیست و تنها میتوان سهم ۱۰ درصدی برای آن قائل شد.
دکتر فقیهی رئیس دفتر فناوریهای نوین مرکز پژوهشهای مجلس گفت: سابقه نشان داده است که وزارت ارتباطات به عنوان متولی ایجاد زیرساخت فیزیکی برای شبکه ملی اطلاعات هنوز تعریف جامعی از این طرح ندارد.
وی با بیان اینکه ایران می توانست نقش «هاب» منطقه ای در انتقال ترافیک بین الملل در این حوزه را ایفا کند، گفت: متاسفانه شرکت ارتباطات زیر ساخت بجای سرمایه گذاری در زمینه انتقال ترافیک بین الملل به مباحث حاشیه ای و گسترش فعالیت های خود پرداخته است.
دکتر رسول جلیلی با بیان اینکه وزارت ارتباطات مسئول ایجاد زیرساخت ارتباطی فضای مجازی کشور است و در ساخت شبکه ملی اطلاعات نه مامور و نه موظف و نه اختیار دارد که در داده، خدمت و محتوا ورود پیدا کند گفت: زیرساخت فعلی برای ایجاد شبکه ملی اطلاعات ظرفیت خالی بسیاری دارد که باید مورد استفاده قرار گیرد.
عضوهیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف گفت: ایجاد حرص و ولع در جامعه درمورد پهنای باند بین‌المللی کار اشتباهی است. چرا که ما به اندازه ای که حرص و ولع ایجاد شده است نیاز نداریم.
جزئیات تفصیلی این هم اندیشی به زودی منتشر خواهد شد.
