جناب آقای مهندس چیت‌چیان
وزیر محترم نیرو
با سلام و احترام؛
یکی از تحقیقات جدید شبکه، بررسی نحوه تامین منابع لازم برای خرید تضمینی برق نیروگاههای بادی است که در قالب یک پیشنهاد مدون و دقیق، در سایت‌های تحلیلی منتشر شده و نسخه‌‌ای از آن نیز جهت استحضار پیوست شده است.
در این پیشنهاد اصلاح تعرفه مشترکین برق خانگی به عنوان روش مناسب برای تامین منابع خرید تضمینی برق بادی معرفی شده است. بر مبنای جدول ارایه شده، هزینه برق مشترکین خانگی برای مصرف بالای الگوی مصرف افزایش و برای مصرف برق پایین‌تر از الگوی مصرف کاهش مییابد. در نتیجه علاوه بر آن که مشترکین برق به کاهش مصرف تشویق می‌شوند، منابع لازم برای خرید تضمینی برق بادی تامین میشود.
دریافت تعرفه انرژی تجدیدپذیر از مشترکین پرمصرف خانگی؛ راهبرد توسعه نیروگاههای بادی در کشور
با توجه به صرفه اقتصادی تولید برق در نیروگاههای بادی، کشورهای مختلف برای کاهش وابستگی به منابع فسیلی نیروگاههای بادی را گسترش داده‌اند. سهم نیروگاههای بادی در سال ۲۰۰۰ کمتر از نیم درصد نیروگاههای برق دنیا بود که در پایان سال ۲۰۱۱ به بیش از ۴٫۶ درصد رسیده است. در حال حاضر بیش از ۲۸۰ هزار مگاوات نیروگاه بادی در دنیا نصب شده که معادل ۴ برابر ظرفیت کل نیروگاههای برق ایران است.
پیشبینی میشود که انرژی تولیدی روزانه در نیروگاههای بادی در سال ۲۰۲۰ با انرژی الکتریکی حاصل از یک پنجم مصرف روزانه نفت خام دنیا برابری کند. اصلیترین راهبرد کشورهای پیشرو در احداث این نیروگاهها، راهبرد خرید تضمینی برق بادی است که بر مبنای آن بازار تقاضای این فناوری فعال شده و با ورود سرمایهگذاران غیردولتی، نیروگاههای بادی گسترش مییابد.
در ایران شبکه برق وابستگی زیادی به سوختهای فسیلی دارد، به نحوی که ۹۵ درصد برق در نیروگاههای حرارتی و با استفاده از سوختهای فسیلی تولید میشود. همچنین توسعه نیروگاههای کشور طی سالهای گذشته با تکیه بر نیروگاههای حرارتی صورت گرفته و افزایش وابستگی برق کشور را به ذخایر فسیلی افزایش داده است. توجه به نیاز واقعی سرمایهگذاران در کشور نشان میدهد که افزایش قیمت خرید تضمینی برق بادی به ۵۰۰ تومان سوددهی این نیروگاهها را در محدوده اقتصادی مناسبی جهت سرمایهگذاری بخش غیردولتی قرار میدهد. تامین منابع لازم جهت خرید برق بادی قیمت ۵۰۰ تومان عاملی است که وزارت نیرو آن را مانع افزایش قیمت تلقی میکند. در عین حال با توجه به تورم عمومی کشور، ثابت ماندن تعرفه برق در دو سال گذشته باعث ارزان شدن این حامل انرژی شده و مصرف برق افزایش داشته است. بنابر این پیشنهاد میشود با اصلاح تعرفه برق مشترکین خانگی علاوه بر تامین منابع لازم جهت خرید تضمینی برق بادی، مصرف برق مشترکین خانگی نیز کنترل شود.
بررسی وضعیت مصرف برق در کشور نشان میدهد که مشترکین خانگی ۳۱ درصد برق کشور را مصرف میکنند(۱) و سرانه مصرف ماهانه این مشترکین طبق آمار سال گذشته ۲۱۴ کیلووات ساعت بوده است(۲). در صورتی که الگوی مصرف مشترکین خانگی را کمی بالاتر از این میزان و برابر با ۳۰۰ کیلووات ساعت در نظر بگیریم، ۱۳ درصد از مشترکین خانگی بیش از الگو، برق مصرف میکنند(۳) که ۴ درصد مصرف برق کل کشور است. در صورتی که تعرفه برق بر اساس جدول زیر اصلاح شود انگیزه کاهش مصرف برق بیشتر میشود و این امکان برای وزارت نیرو فراهم میشود تا اعتبار لازم برای خرید تضمینی برق بادی را با دریافت تعرفه انرژی تجدیدپذیر از مشترکین پرمصرف خانگی برق تامین کند. همچنین با اعمال این راهبرد هزینهای برای وزارت نیرو در فرآیند افزایش ظرفیت تولید برق بادی ایجاد نمیشود زیرا متوسط تعرفه برق مشترکین پرمصرف ۵۰۰ تومان میشود و در نتیجه با استفاده از این منبع، برق نیروگاههای بادی را با قیمت ۵۰۰ تومان خریداری کرد. از دیگر اثرات مثبت اجرای این راهبرد این است که میتوان تولید برق با استفاده از گازوییل را متوقف کرد؛ زیرا با در نظر گرفتن قیمت فوب خلیج فارس این فرآورده بر اساس نرخ ارز مبادلاتی، هزینه تمام شده هر کیلووات ساعت برق با استفاده از گازوییل به ۶۰۰ تومان میرسد که ۱۰۰ تومان بیشتر از قیمت پیشنهادی خرید تضمینی برق بادی است.
با اعمال این راهبرد هزینه پله اول مصرف کاهش مییابد و در پله دوم هیچ گونه افزایش هزینهای رخ نمیدهد. در پله سوم ماهانه حداکثر ۴۵۰۰ تومان افزایش هزینه دارند. بنابر این مشاهده میشود که ۸۷% مردم تغییر زیادی احساس نمیکنند ولی ۱۳% مشترکین پرمصرف هزینه واقعیتری را برای مصرف بیش از الگوی مصرف پرداخت میکنند.
همچنین برای اجرای این راهبرد چند ملاحظه اجرایی به شرح زیر وجود دارد:
۱- از آنجا که هزینه برق برای مشترکین پرمصرف افزایش چشمگیری مییابد، ضروری است نسبت به تعویض کنتور تمامی مشترکین خانگی پرمصرف اقدام شود تا زمینه هرگونه سواستفاده از کنتورهای مکانیکی قدیمی و استفاده از برق غیرمجاز گرفته شود.
۲- مشترکین خانگی پرمصرف هزینه برق خود را به صورت پیشپرداخت و قبل از مصرف بپردازند تا وزارت نیرو بتواند با استفاده از این نقدینگی نسبت به کاهش تلفات و گسترش مولدهای همزمان برق و حرارت در شبکه توزیع برق منطقهای اقدام کند.
مراجع
- “ترازنامه انرژی سال ۹۰”، معاونت امور برق و انرژی وزارت نیرو، بهار ۱۳۹۲٫
- مصاحبه معاون وزیر نیرو در امور برق و انرژی با پایگاه خبری شرکت توانیر، ۱۴ فروردین ۱۳۹۲٫
- “رعایت الگوی مصرف توسط ۸۷ درصد مشترکان خانگی برق”، ۲۴ مرداد ۱۳۹۰٫
